ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

 

ΦΥΣΙΚΗ: Περίληψη κεφαλαίου για ενέργεια

 

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

• Για κάθε αλλαγή στη φύση είναι απαραίτητη η ενέργεια.

• Στην ενέργεια δίνουμε διάφορα «ονόματα», ανάλογα με την προέλευσή της και τον τρόπο με τον οποίο τη χρησιμοποιούμε. Τα διάφορα «πρόσωπα», με τα οποία «εμφανίζεται» η ενέργεια, τα ονομάζουμε μορφές ενέργειας. (δες Τετράδιο Εργασιών, σελ. 20 - 21 και βιβλίο σελ. 15 κάτω κάτω)

• Oι διάφορες αλλαγές, που συμβαίνουν γύρω μας, συνοδεύονται από μετατροπές στη μορφή της ενέργειας.

• Η ενέργεια μπορεί να αποθηκεύεται με διάφορες μορφές. Τις «αποθήκες» ενέργειας τις ονομάζουμε συχνά και πηγές ενέργειας. (δες βιβλίο σελ. 14 και 15)

• Το αργό πετρέλαιο είναι μίγμα υδρογονανθράκων. Με την κλασματική απόσταξη το πετρέλαιο διαχωρίζεται σε κλάσματα, τα οποία έχουν διαφορετικά σημεία βρασμού.

• Τα κυριότερα κλάσματα του πετρελαίου είναι το προπάνιο, το βουτάνιο, η βενζίνη, η κηροζίνη, το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης, το μαζούτ, τα ορυκτέλαια, η παραφίνη και η άσφαλτος.

• Το πετρέλαιο αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας. Oι περισσότερες μεγάλες ενεργοβόρες μηχανές λειτουργούν με ενέργεια από κλάσματα του αργού πετρελαίου.

• Το πετρέλαιο αποτελεί πρώτη ύλη για την παρασκευή οργανικών ενώσεων από τις οποίες, με κατάλληλες διεργασίες, παράγονται πολλά προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Τα προϊόντα αυτά ονομάζονται πετροχημικά. Τα βασικότερα πετροχημικά προϊόντα είναι τα πλαστικά, τα απορρυπαντικά, οι συνθετικές υφάνσιμες ίνες, κάποια οργανικά λιπάσματα και καλλυντικά.

• Το πετρέλαιο είναι αιτία περιβαλλοντικών προβλημάτων. Oι πετρελαιοκηλίδες, που δημιουργούνται από ατυχήματα δεξαμενόπλοιων, ρυπαίνουν τη θάλασσα και προκαλούν το θάνατο πολλών ζωντανών οργανισμών. Τα καυσαέρια, που δημιουργούνται από την καύση, ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. Τέλος, τα πλαστικά καταλήγουν στα σκουπίδια και ρυπαίνουν το περιβάλλον καθώς αποσυντίθενται.

• Οι ορυκτοί άνθρακες είναι στερεά που αποτελούνται κυρίως από άνθρακα. Οι ορυκτοί άνθρακες σχηματίστηκαν από φυτά, τα οποία βρέθηκαν στον πυθμένα ελών πριν από περίπου 300 εκατομμύρια χρόνια. Τα φυτά αυτά αποσυντέθηκαν χωρίς οξυγόνο και απανθρακώθηκαν δημιουργώντας τους ορυκτούς άνθρακες.

• Η εξόρυξη των ορυκτών ανθράκων γίνεται από επιφανειακά και υπόγεια ορυχεία.

• Το φυσικό αέριο είναι άχρωμο, άοσμο, πολύ εύφλεκτο, αποτελείται κυρίως από μεθάνιο και αιθάνιο.

• Το φυσικό αέριο, όπως και το πετρέλαιο, σχηματίστηκε από πλαγκτόν και άλλους μικροοργα-νισμούς, οι οποίοι καταπλακώθηκαν από άμμο και πετρώματα πριν από εκατομμύρια χρόνια. Με την επίδραση υψηλών πιέσεων και θερμοκρασιών οι μικροοργανισμοί αυτοί μετατράπηκαν σε οργανικές ενώσεις, οι οποίες αποτελούν το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.

• Το φυσικό αέριο μετά την άντλησή του μεταφέρεται με αγωγούς ή με ειδικά δεξαμενόπλοια στους χώρους επεξεργασίας, αποθήκευσης και διανομής.

• Oι πηγές ενέργειας χωρίζονται σε ανανεώσιμες και σε μη ανανεώσιμες. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ο ήλιος, ο άνεμος, το νερό και η γεωθερμία. Oι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πρακτικά ανεξάντλητες, καθώς ανανεώνονται με φυσικές διαδικασίες. Η εκμετάλλευσή τους δεν προκαλεί ρύπανση του περιβάλλοντος.

• Μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι οι γαιάνθρακες, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και η σχάση πυρήνων. Oι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εξαντλούνται, καθώς η ενέργεια που «δίνουν» μετατρέπεται σε υποβαθμισμένες μορφές, που δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Η εκμετάλλευση των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προκαλεί ρύπανση του περιβάλλοντος

Στον πίνακα που ακολουθεί κατατάσσονται οι βασικότερες
πηγές ενέργειας στις δύο αυτές κατηγορίες.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας	Μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Ήλιος	Πετρέλαιο
Άνεμος	Φυσικό αέριο
Νερό	Γαιάνθρακας
Βιομάζα	Σχάση πυρήνων
Γεωθερμία

Ερωτήσεις:

(δες το "Με μια ματιά" και το Γλωσσάρι στη σελίδα 41 του βιβλίου)

1. Τι είναι οι μορφές ενέργειας; 

2. Ποιες χημικές ενώσεις ονομάζονται υδρογονάνθρακες;

3. Πώς σχηματίστηκαν οι ορυκτοί άνθρακες και πώς αλλιώς τους λέμε;

4. Πώς σχηματίστηκε το φυσικό αέριο; 

5. Ποιες πηγές ενέργειας ονομάζονται ανανεώσιμες και ποιες μη ανανεώσιμες; 

6. Τι είναι οι πηγές ενέργειας; Να αναφέρεις μερικές από αυτές. 

7. Το αργό πετρέλαιο τι είδους μίγμα είναι; 

8. Τι γνωρίζεις για τα διυλιστήρια; 

9. Ποιες είναι οι μορφές ορυκτών ανθράκων με βάση την περιεκτικότητα σε άνθρακα;

10. Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε κι εμείς στον περιορισμό της σπατάλης ενέργειας; 

ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ

 Από τον Σύλλογο Γονέων ζητήθηκε να ετοιμάσουμε ένα χειρόγραφο σημείωμα για το λεύκωμα της τάξης. 

Το μήνυμα που λάβαμε έλεγε τα εξής:

Από τους μαθητές της Στ' τάξης θα ζητηθεί να γράψουν ένα κείμενο με θέμα, “Τι θυμάμαι από το Δημοτικό και τι εύχομαι στους συμμαθητές μου, πως πέρασα όλα αυτά τα χρόνια στο σχολείο κ. α." , το οποίο θα το δώσουν στους δασκάλους τους.

ΠΡΟΣΟΧΗ: το κείμενο στην Α4 θα πρέπει να είναι καθαρογραμμένο με στυλό (όχι μολύβι), με ωραία γράμματα (όχι πολύ μικρά δηλαδή να φαίνονται , χωρίς λάθη, το οποίο και θα σκαναριστεί. Οι ευχές να περιοριστούν ΜΟΝΟ στη σελ Α4, δεύτερη σελίδα ευχών ή άλλη Α4 από την αρχική δεν θα ληφθεί υπόψιν.

Για το σκοπό αυτό παρακαλούνται όλοι οι μαθητές του τμήματος να ετοιμάσουν ένα κείμενο σε μικρό (το τονίζω σε μικρό!) φύλλο ντοσιέ και να το φέρουν στο σχολείο τη Δευτέρα ώστε να διορθώσουμε τα τυχόν ορθογραφικά λάθη και να παραλάβουν την κανονική σελίδα που θα μπει στο λεύκωμα. 

Να φροντίσουν αυτά που θα γράψουν να μην ξεπερνούν τη μία σελίδα του μικρού φύλλου ντοσιέ.